90 lat Lubelskiej Izby Lekarskiej
Lata 20 XX wieku to okres restytucji Państwa Polskiego i czas nasilonej pracy organizacyjnej i administracyjnej. Rząd Polski wychodząc na przeciw potrzebom i oczekiwaniom różnych środowisk rozpoczął tworzenie samorządów zawodowych. W dniu 2 grudnia 1921 roku podjął uchwałę „O ustroju i zakresie działania izb lekarskich” (Dz. U. RP Nr 105 Poz. 763 z dnia 29 grudnia 1921 roku), która weszła w życie 1 stycznia 1922 roku. Na tej podstawie Minister Zdrowia Publicznego dr Witold Chodźko wydał w dniu 25 listopada 1922 roku rozporządzenie na mocy którego powołano do życia Okręgowe Izby Lekarskie. Na początku było ich - 6, od 1925 roku - 7 a po nowelizacji ustawy w 1934 roku - 8 okręgowych i Naczelna Izba Lekarska.Okręgowa Izba Lekarska w Lublinie obejmowała swym zasięgiem woj. lubelskie, wołyńskie i poleskie. Wybory do I Rady Izby Lekarskiej Lubelskiej odbyły się 10 grudnia 1922 roku. Wybierano wówczas 25 członków Rady z 455 lekarzy pracujących w tych województwach. W tym 7 z Lublina, 7 z województwa lubelskiego, 7 z województwa wołyńskiego i 4 z poleskiego.
Pierwszym Prezesem Izby został dr Jan Modrzewski. Początkowo kadencje trwały 3 lata. Po nowelizacji ustawy „O Izbach Lekarskich” w marcu 1934 roku okres ten został wydłużony do 5 lat. Do II Rady 15 listopada 1925 roku wybrano 27 osób z 558 lekarzy; do III Rady 10 listopada 1928 wybrano 29 z 679 lekarzy, a Prezesem został dr Tomasz Kożuchowski chirurg pracujący w latach 1919 - 1921 w Zamościu w Wojskowym Szpitalu Zapasowym. Do IV Rady 22 listopada 1931 roku wybrano 32 lekarzy z ogólnej liczby 817, a do V Rady 16 grudnia 1934 roku 30 członków i 15 zastępców z 862 lekarzy pracujących na terenie Izby.
Samorząd lekarski zajmujący się m. in. pośrednictwem pracy stopniowo rozwijał swoją działalność i w 1934 roku utworzył Regionalne Biura Pośrednictwa Pracy w Łucku, Brześciu, Równem i Zamościu. W skład zamojskiego biura wchodzili dr Władysław Kozłowski (urolog) – przewodniczący, dr Władysław Lorenc (laryngolog), dr Stanisław Branicki (ginekolog), dr Stanisław Kulesza (ftyzjatra, radiolog).
W okresie II Wojny Światowej na obszarze Generalnej Guberni Niemcy stworzyli w miejsce Izb Lekarskich - Izby Zdrowia (w Warszawie, Krakowie, Lublinie i Radomiu), które istniały do 1944 roku. Po 13 latach w dniu 8 września 1947 roku powołano do życia VI Radę Izby Lekarskiej, do której wybrano 20 członków z 355 lekarzy pracujących na terenie Lubelszczyzny. W dniu 26 sierpnia 1950 roku Izby Lekarskie zostały zlikwidowane. W przedwojennej Polsce prawo wykonywania zawodu wydawały Wydziały Zdrowia Urzędów Wojewódzkich. Lekarze Powiatowi posiadali pełne listy lekarzy praktykujących w danym powiecie. Każdy nowy lekarz, który chciał praktykować na terytorium danej Izby Lekarskiej musiał w ciągu 2 tygodni wpisać się i zostać członkiem samorządu lekarskiego. W dniu 19 marca 1920 roku weszła w życie ustawa „O powszechnym obowiązku ubezpieczeniowym pracowników najemnych” (Dz. U. RP Nr 44 Poz. 272). Na mocy tej uchwały stopniowo powstawały powiatowe kasy chorych, które w 1934 roku zostały przekształcone w Ubezpieczalnie Społeczne. Każdy lekarz, który chciał pracować jako lekarz ubezpieczalni musiał uzyskać zgodę zarządu Izby. Natomiast Samorząd lekarski negocjował ceny usług medycznych, np. godzina pracy lekarza bez specjalizacji wynosiła 5 zł., a specjalisty 7 zł. Stawki były negocjowane przez przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia, Izby Lekarskiej, Związków Zawodowych Lekarzy i dyrektora Kas Chorych.
W 1989 roku po czterdziestu latach reaktywowano Samorząd Lekarski. Pierwszym Prezesem Lubelskiej Izby Lekarskiej został dr Witold Fijałkowski, a szefem delegatury zamojskiej dr Zbigniew Waga. W latach 1993-1997 prezesem wybrano dr Jana Kondratowicza Kucewicza a przewodniczącym delegatury zamojskiej od 1993 do 2009 pozostawał dr Jerzy Mazur, który wielokrotnie przewodniczył Zjazdom Lubelskiej Izby Lekarskiej. Prezesem Izby trzeciej kadencji był dr Stanisław Kamiński, a w latach 2001 – 2009 stanowisko to piastował pochodzący z Zamościa dr Andrzej Ciołko. Od 2009 roku do chwili obecnej Prezesem Lubelskiej Izby Lekarskiej jest dr Janusz Spustek, a delegaturze zamojskiej przewodniczy dr Dariusz Dębicki.
Od początku lat dziewięćdziesiątych Izba lekarska podjęła działania na rzecz środowiska lekarzy i całej służby zdrowia. 20 października 1990 roku odbył się II Okręgowy Zjazd Lekarzy, na którym uchwalono wotum nieufności dla ministra zdrowia A. Kosiniaka-Kamysza jako wyraz niezadowolenia dla postępującego spadku nakładów na służbę zdrowia. W 1991 roku NIL wystąpił do ministra zdrowia o zagwarantowanie refundacji kosztów leczenia i badań diagnostycznych chorym korzystającym z gabinetów prywatnych. W tym samym roku Izby Lekarskie (a nie jak dotychczas wydziały zdrowia) rozpoczęły rejestrację prywatnych gabinetów lekarskich.
W grudniu 1991 roku odbył się Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Lekarzy, który uchwalił Kodeks Etyki Lekarskiej oraz wypracował stanowisko w sprawie projektów ustaw o zawodzie lekarza. Rok 1992 rozpoczął się od protestu przeciwko trybowi opiniowania projektów rozporządzeń MZiOS a w marcu ORL zawiesiła udział przedstawicieli samorządu w komisjach konkursowych w ZOZ protestując w ten sposób przeciwko rozporządzeniu MZiOS ograniczającemu rolę i kompetencję Izb Lekarskich. Po nowelizacji ustawy w 1993 roku odwołano zakaz udziału w konkursach. W tym samym roku powołano Zespół ds. Rejestracji Lekarzy i Praw Wykonywania Zawodu.
W 1995 OIL w Lublinie poprała Związek Zawodowy Lekarzy w negocjacjach płacowych dotyczących wynagrodzenia lekarzy a w maju i wrześniu 1996 roku członkowie samorządu uczestniczyli w manifestacjach protestacyjnych w Warszawie. Lekarze m. in. domagali się wzrostu nakładów na ochronę zdrowia (6% PKB), reformy ubezpieczeń społecznych i wypłacenia zaległych dodatków za dyżury nocne. Niestety w 1997 roku Senat odrzucił w całości poprawioną ustawę o zawodzie lekarza, która była efektem pracy lekarzy i parlamentarzystów. Protesty i manifestacje oraz bojkot m.in. wystawiania druków L4 i kart zgonów trwały dwa lata. We wrześniu 1998 roku NIL postanowiła zawiesić protest stwierdzając, że zdezaktualizowały się dotychczasowe formy.
17 maja 1999 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż obowiązujący od 1974 roku przepis mówiący, że za dyżury lekarskie nie przysługuje ani czas wolny ani dodatek za godziny nadliczbowe jest niezgodny z konstytucją i kodeksem pracy.
Samorząd lekarski przez kolejne lata prowadził mniej lub bardziej skuteczną walkę z decydentami ochrony zdrowia (ministerstwo, NFZ) w celu ochrony godności i statusu lekarza. Przekładem może być też ubiegłoroczny protest receptowy i (jednak) zmiana prezesa NFZ oraz złagodzenia stanowiska NFZ. Zmagania nie są równoważne ponieważ samorządowi niejednokrotnie brakuje podstaw prawnych (ograniczenia ustawowe i rozporządzenia ministerialne) do mocniejszego wyrażania swojej opinii. Nie mniej jednak zawsze będzie się wsłuchiwał w głos swojego środowiska i prezentował na forum publicznym. Praca Samorządu to również pomoc socjalna dla kolegów lekarzy. Przyznawane są zarówno zapomogi bezzwrotne zdrowotne i pośmiertne dla rodzin oraz pożyczki zwykłe i naukowe. W ramach promocji zdrowia organizowane są rajdy, turnieje, mistrzostwa w różnych dyscyplinach sportowych Na terenie naszej delegatury są to: spotkania piłkarskie lekarzy z prawnikami, turnieje tenisowe: Mistrzostwa Polski „ Memoriał dr Tomasz Teresińskiego” i turniej Wojewódzki „Pożegnanie jesieni” oraz Roztoczański Rajd Rowerowy organizowany przez koło w Biłgoraju. W siedzibie Izby w Lublinie jest olbrzymia kolekcja pucharów, które zdobyli lekarze z Lubelszczyzny.
Aktywnie działają komisje stomatologiczna, seniorów, kształcenia nadzorująca od 1989 proces staży podyplomowych i specjalizacji oraz kultury i młodych lekarzy organizująca kursy nt. prowadzenia badan i prac doktorskich. Od 2001 roku Lubelska Izba Lekarska przyznaje dwa rodzaje odznaczeń dla członków izby, których praca zawodowa i społeczna zasługuje na wyróżnienie i uznanie - Medal Lubelskiej Izby Lekarskiej oraz Laur Medyczny - specjalny dyplom okolicznościowy.
Serdecznie zachęcam wszystkich lekarzy do prac w samorządzie lekarskim.
