Zabiegi usuwania elektrod. Dlaczego Zamość?
O podjęciu działalności medycznej przez prof. Andrzeja Kutarskiego w Zamościu z dr. hab. Andrzej Kleinrokiem Ordynatorem Oddziału Kardiologii Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu rozmawia dr Ryszard Pankiewicz.
Panie Profesorze, co skłoniło Pana Profesora Andrzeja Kutarskiego do przyjazdu do zamojskiego ośrodka kardiologicznego, w którym obecnie wykonywana jest największa liczba zabiegów usuwania elektrod w Polsce, a także jak możemy wyczytać w zagranicznych źródłach również w Europie i na świecie?
Tak postawione pytanie należałoby skierować do Pana Profesora Andrzeja Kutarskiego, który zdecydował się na pracę w Zamościu. Pracę szeroko pojętą, czyli polegającą nie tylko na wykonywaniu zabiegów elektroterapii, w tym najtrudniejszych tj. usuwania elektrod, ale też i na kontynuacji swojej pasji edukacyjnej. Połączenie tych dwu kierunków działania realizowanych przez Profesora istotnie podniosło i nadal podnosi jakość zabiegów elektroterapii w Polsce, a obecnie i w Zamościu. Na decyzję Profesora Kutarskiego o wdrożeniu tej działalności w Zamościu zapewne wpływ miało kilka czynników, jednak trudno określić który z nich był decydujący. W mojej ocenie pozytywna ocena jakości i zakresu działalności Oddziału Kardiologii, Kardiochirurgii i całego Szpitala, w tym również poziom wyszkolenia zespołu, a także przychylna i otwarta na nowe wyzwania postawa Dyrekcji i Szpitala przyczyniły się do wykonywania tych trudnych zabiegów w naszym Szpitalu.
Wspomniał Pan o potencjale kardiologiczno-kardiochirurgicznym budowanym w Zamościu przez wiele lat. Czy może Pan przedstawić w jaki sposób postępował rozwój kardiologii zamojskiej, który w efekcie doprowadził do utworzenia jednego z najlepszych ośrodków kardiologicznych w Polsce?
Oddział Kardiologii działa od 1994 r. jako pierwszy w nowouruchomionym Szpitalu Wojewódzkim im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu. Wyposażenie w sprzęt medyczny w dużym stopniu zostało zrealizowane przez włoską organizację pomocy AISPO, co pozwoliło na stosowanie nowoczesnych metod leczenia i dokonanie pierwszej implantacji układu stymulującego już po 3 miesiącach od przyjęcia pierwszego pacjenta. Pomoc włoska przyczyniła się również do otwarcia Pracowni Hemodynamicznej, Ambulatoryjnego Ośrodka Rehabilitacji Kardiologicznej oraz Wojewódzkiej Przychodni Kardiologicznej, co miało miejsce w 1999 r. Od tego czasu, przez ponad 20 lat działalności Oddziału Kardiologii stale się rozwija na płaszczyźnie medycznej, edukacyjnej i naukowej.
Najważniejszym potencjałem, który jest najtrudniej zbudować to wysoko wyspecjalizowany zespół współpracowników. Jak obecnie przedstawia się personel kierowanego przez Pana oddziału?
Działalność Oddziału Kardiologii jest realizowana przez stosunkowo liczny, ale bardzo dobrze wyszkolony personel. W Oddziale zatrudnionych jest ponad 170 osób, w tym 50 lekarzy (29 ze specjalizacją z kardiologii) i 72 pielęgniarki (36 ze specjalizacjami).
Panie Profesorze, co jest istotą działalności Oddziału Kardiologii w Zamościu?
Szpitalna działalność medyczna (ponad 5 tys. hosp./rok, 94 łóżka, w tym 22 kardiologicznej rehabilitacji stacjonarnej) sprowadza się głównie do inwazyjnej diagnostyki i leczenia choroby wieńcowej (ponad 1500 PCI/rok, w ponad 60% w oparciu o system teletransmisji i telekonsultacji w OZW, który działa od 2005 r.) oraz zabiegów pozawieńcowych (TAVI, PFO, ASD, izolacja uszka i in.). Drugą równie ważną częścią działalności szpitalnej są zabiegi elektroterapii, tj.: implantacja stymulatorów, stymulacje resynchronizujące, wszczepianie kardiowerterów/defibrylatorów (łącznie ok. 600/rok) oraz inwazyjne badania elektrofizjologiczne i ablacje RF i krioablacje.
W ośrodku stosowana jest innowacyjna metoda stymulacji stałej polegająca na implantacji elektrody do p. Hisa, którą od wielu lat wykonuje dr Paweł Dąbrowski. Nową jakość w tym zakresie polegającą na wdrożeniu zabiegów usuwania elektrod osiągnęliśmy dzięki Profesorowi Kutarskiemu. Rozszerzenie działalności medycznej stało się możliwe i nastąpiło po uruchomieniu hybrydowej sali operacyjnej, co pozwoliło na zespołowe wykonywanie, często innowacyjnych zabiegów przezskórnych z zapewnieniem ich bezpieczeństwa przez stałą gotowość kardiochirurgów i kardioanestejologów oraz z udziałem kardiologów i echokardiografistów.
Oprócz działalności związanej z lecznictwem szpitalnym, w szerokim zakresie prowadzona jest także ambulatoryjna opieka nad pacjentem, w tym rehabilitacja kardiologiczna.
Ambulatoryjna działalność medyczna opiera się na Wojewódzkiej Przychodni Kardiologicznej (ponad 40 tys. porad rocznie), w tym Poradni Kardiologii Dziecięcej. W Przychodni, oprócz przyjęć pacjentów wykonywana jest szeroka gama badań diagnostycznych w tym echokardiografia obciążeniowa i przezprzełykowa, a także dobór parametrów stymulacji resynchronizującej w oparciu o badania nieinwazyjne. Działalność ambulatoryjna jest również realizowana w Ambulatoryjnym Ośrodku Rehabilitacji Kardiologicznej. Program rehabilitacji kardiologicznej jest realizowany w warunkach stacjonarnych (pacjenci hospitalizowani po OZW i zabiegach kardiochirurgicznych) oraz w warunkach ambulatoryjnych (Oddział zatrudnia 6 magistrów rehabilitacji).
Aby sprostać zmieniającym się trendom światowym w zakresie podwyższania jakości leczenia pacjentów oraz wdrażania nowych metod leczenia, personel jest zobowiązany permanentnie uczestniczyć m.in. w konferencjach, sympozjach, itd. Jak w tym aspekcie przedstawia się sytuacja w kierowanym przez Pana oddziale?
Działalność edukacyjna Oddziału Kardiologii dotyczy personelu lekarskiego i średniego zatrudnionego w Oddziale przez stały, obowiązkowy udział w szkoleniach wewnętrznych. Ponadto pracownicy Oddziału często realizują szkolenia w ramach konferencji kardiologicznych i interdyscyplinarnych dla lekarzy rodzinnych oraz prowadzą lub prowadzili zajęcia i wykłady w ramach studiów podyplomowych licencjackich i magisterskich dla fizjoterapeutów, ratowników medycznych, pielęgniarek w Wyższej Szkole Zarządzania i Administracji w Zamościu, a także prowadzone były obowiązkowe kursy dla lekarzy specjalizujących się w kardiologii. Działalność naukowa, chociaż pracownicy nie są do niej zobowiązani, zaowocowała ponad 120 publikacjami w czasopismach krajowych i zagranicznych.
Reasumując można przyjąć, że to potencjał osobowy i możliwości sprzętowe (operacyjna sala hybrydowa) oraz warunku pobytu pacjentów w Zamościu sprawiły, iż Profesor Kutarski postanowił wykonywać najbardziej skomplikowane przypadki pacjentów z całej Polski właśnie w Zamościu?
Przedstawione, może trochę nieskromnie, dane zapewne przyczyniły się do decyzji Profesora Kutarskiego o rozpoczęciu i realizacji swojej pasji medycznej i edukacyjnej w Zamościu. Być może na decyzję Profesora miało również wpływ jego zamiłowanie do historycznych polskich miast. Zamość powstał jako pierwsze miasto w Polsce i jedno z pierwszych na świecie, przy którego planowaniu brano pod uwagę nie tylko różnorodne funkcje użyteczne, ale i kształt całości jako dzieła sztuki. Zamość to również tradycje akademickie, bowiem tutaj ustanowiona została Akademia Zamojska jako trzecia (w 1594 r.) po Krakowskiej i Wileńskiej uczelnia wyższa w Rzeczpospolitej. Zaplanowana Konferencja edukacyjna jest, jak byśmy chcieli, nawiązaniem do jej tradycji.
Dziękuję za rozmowę.
